رأی وحدت رویه شماره ۵۳۸ – 1/8/1369

شعب کیفری دیوان عالی کشور در مورد درخواست اعاده دادرسی و تجدید محاکمه از حکم قطعی کیفری، آرای معارضی (مخالفی) صادر نموده‌اند، که طرح موضوع را در هیأت عمومی دیوان عالی کشور برای ایجاد وحدت رویه قضایی ایجاب می‌نماید.

رأی دیوان عالی کشور در پرونده اول مربوط به درخواست اعاده دادرسی

شعبه ۲ دیوان عالی کشور در پرونده کلاسه ۲-۱۳/۲۶۹۳ در مورد درخواست اعاده دادرسی (تجدید محاکمه) محکوم علیه (کسی که رأی به ضرر او صادر شده) حکم قطعی دادگاه کیفری ۲ تالش چنین انشا (نوشته) نموده است.

با عنایت به مفاد و محتوای درخواست که ضمن آن به صورت جلسه شماره ۲۱۷۱ مأمورین جنگلبانی اشاره شده و تحقیقی که کاشف از حقیقت باشد تاکنون در این مورد به عمل نیامده است، بنابراین به استناد شق ۳ از ماده ۴۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری قرار قبولی درخواست اعاده دادرسی را صادر و پرونده جهت رسیدگی مجدد به شعبه دیگر از دادگاه‌های کیفری ۲ محل ارجاع (واگذار) می‌گردد.

رأی دیوان عالی کشور در پرونده دوم

شعبه ۴ دیوان عالی کشور در پرونده کلاسه ۱۴/۴/۲۸۷۲ در مورد درخواست اعاده دادرسی محکوم علیه از حکم قطعی دادگاه کیفری ۲ کرج به این شرح انشای رأی نموده است: « درخواست اعاده دادرسی محکوم علیه آقای … از دادنامه صادره با توجه به مدارک تقدیمی وکیل وی و محتویات پرونده موجه است و بر اساس بند ۵ ماده ۲۳ قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری درخواست اعاده دادرسی و قبول پرونده بر اساس ماده ۴۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری به شعبه دیگر دادگاه کیفری ۲ کرج ارجاع (واگذار) می‌شود.

رأی دیوان عالی کشور در پرونده سوم

شعبه ۱۲ دیوان عالی کشور در پرونده کلاسه ۲/۱۲/۲۷۶۶ درمورد درخواست اعاده دادرسی بانو … از حکم شعبه ۱۱ دادگاه کیفری یزد چنین رأی داده است: « با توجه به محتویات پرونده درخواست اعاده دادرسی متقاضی با توجه به اوضاع و احوال قضیه و محتوای دادنامه صادره موجه به نظر می‌رسد.

بنابراین مستنداً به ماده ۴۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری و بند ۵ ماده ۲۳ قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری مصوب ۱۳۵۶ با قبول اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد به دادگاه هم‌عرض ارجاع می‌شود».

درخواست رأی وحدت رویه

بنابر آنچه در مقالات گذشته بیان شد، شعب ۲ و ۴ و ۱۲ و ۳۱ دیوان عالی کشور در مواردی که درخواست اعاده دادرسی (تجدید محاکمه) موجه بوده آن را قبول و رسیدگی مجدد را به شعبه دیگر دادگاه یا دادگاه هم‌عرض ارجاع (واگذار) داده‌اند، بدون اینکه حکم مورد درخواست اعاده دادرسی را نقض (شکستن رأی) نمایند.

در صورتی که شعب ۱۶ و ۲۰ دیوان عالی کشور با احراز و تشخیص موجه بودن درخواست اعاده دادرسی و تجدید محاکمه حکم مورد درخواست اعاده دارسی را نقض نموده و رسیدگی مجدد را به شعبه دیگر دادگاه یا دادگاه هم‌عرض ارجاع نموده‌اند، بنابراین رسیدگی و اظهارنظر هیأت عمومی دیوان عالی کشور بر اساس ماده واحده قانون وحدت رویه قضایی مصوب ۱۳۲۸ درخواست می‌گردد.

رأی وحدت رویه شماره ۵۳۸- 1/8/1369 هیأت عمومی دیوان عالی کشور

موضوع: نقض حکم مورد درخواست اعاده دادرسی قبل از رسیدگی به ردیف 137

بر اساس مواد ۴۶۸ و ۴۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری این است که دیوان عالی کشور پس از اطمینان از جهت اوضاع و احوالی که باعث درخواست محاکمه شده با قبول درخواست اعاده (تکرار) محاکمه، رسیدگی مجدد را از دادگاه هم‌عرض که صلاحیت و شایستگی رسیدگی داشته باشد، ارجاع می‌دهد و تصریح (تأکید) قانون به عدم اجرای حکم تا زمانی که اعاده و تکرار محاکمه به انتها نرسیده و حکم مجدد صادر نشده، ملازمه (حکمی که حکم دیگر را ضرورت نماید) به ابقای (باقی گذاشتن) حکم دارد.

بنابراین نقض حکم (شکستن رأی) قبل از رسیدگی به درخواست اعاده و تکرار محاکمه بدون مجوز قانونی است و آرای شعب ۲ و ۴ و ۱۲ و ۳۱ دیوان عالی کشور که با این نظر مطابقت و هماهنگی دارد، صحیح تشخیص داده می‌شود.

این رأی بر اساس ماده واحده قانون وحدت رویه قضایی مصوب ۱۳۲۸ برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها در موارد مشابه لازم الاتباع (لازم الاجرا) می‌باشد.