نظریه مشورتی شماره ۲۸۳۰/۹۳/۷ در مورد جرم کلاهبرداری
سؤال: اگر یک نفر به دیگری توسط وسایل متقلبانه تماس تلفنی گرفته و با مطالب دروغین و متقلبانه وی را تا پای دستگاه خودپرداز برده و طی تماس تلفنی فریبنده، شاکی مبالغی به حساب فرد تماس گیرنده واریز نماید، کلاهبرداری صدق می‌نماید یا خیر؟
در این مورد اختلاف نظر وجود دارد، عده‌ای معتقدند تماس گیرنده فقط دروغ گفته و هیچ عملیات فیزیکی انجام نداده و شاکی سادگی نموده و چون مانور (شگرد) متقلبانه‌ای صورت نگرفته پس جرم نیست.
با توجه به اینکه قانون‌گذار در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری شگرد متقلبانه را منحصر در شگرد فیزیکی ننموده است، آیا این نوع عملیات تلفنی نمی‌تواند از مصادیق و نمونه‌های شگرد متقلبانه کلاهبرداری باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه
صرف نظر از اینکه اصطلاح «مانور متقلبانه» در ادبیات و نظریات حقوقدانان، رایج و متداول است و در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام، چنین اصطلاحی به کار نرفته است و در ماده فوق‌الذکر، قانون‌گذار در عنصر مادی جرم کلاهبرداری، «به کار بردن وسایل متقلبانه» را مدنظر قرارداده است که مصادیق و نمونه‌هایی از آن را (نظیر مغرور کردن مردم به داشتن اختیارات واهی) به تأکید نامبرده ولکن با آوردن عبارت «یا وسایل تقلبی دیگر»، مقصود خود بر تمثیلی بودن این موارد را بیان داشته است.
در فرض سؤال که شخصی ناشناس از طریق تلفن با شخص دیگری تماس حاصل و با فریب وی از طریق صندوق خودپرداز بانک و با دادن دستورات فریبکارانه، مبالغی را از حساب قربانی خارج و به حساب خود وارد می‌کند، علی‌رغم مباشرت و همکاری قربانی در عملیات بانکی، به نظر، عمل یاد شده مصداق و نمونه عملیات متقلبانه بوده و می‌تواند از مصادیق کلاهبرداری تعیین شده در ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری محسوب باشد.
با این حال، تشخیص مصداق بر عهده مرجع قضایی رسیدگی کننده می‌باشد.
بدون دیدگاه