آرای قابل تجدیدنظر کدامند؟

بر اساس ماده 8 قانون تجدیدنظر آرای دادگاه‌ها، کلیه آرا در موارد زیر قابل تجدیدنظر می‌باشد:

1. جایی که قاضی صادرکننده رأی متوجه اشتباه رأی خود شود.
2. جایی که قاضی دیگری پی به اشتباه رأی صادره ببرد به نحوی که اگر به قاضی صادرکننده رأی تذکر دهد متنبه (آگاه) گردد. (در موارد 1 و 2 بر اساس تبصره این ماده مرجع تجدیدنظر رأی را نقض (شکستن رأی) و رسیدگی می‌نماید).
3. در جایی که ثابت شود قاضی صادرکننده رأی صلاحیت رسیدگی و انشای (نوشتن) رأی را نداشته است.

در این صورت مرجع تجدیدنظر ابتدائاً به اصل ادعای عدم‌ صلاحیت رسیدگی و در صورت احراز و تشخیص، رسیدگی مجدد را انجام خواهد داد.

آرای قابل تجدیدنظر در امور مدنی

علاوه بر موارد مذکور در ماده 8 آرای زیر نیز بر اساس ماده 9 قانون تجدیدنظر آرای دادگاه‌ها، قابل تجدیدنظر می‌باشد تا چنانچه مرجع تجدیدنظر پس از رسیدگی پی به اشتباه بین حکم و ‌یا عدم صلاحیت دادگاه ببرد، رأی را باطل و رسیدگی مجدد نماید.

1. حکمی که خواسته آن از یک میلیون ریال بیشتر باشد.
2. حکمی که مستند به اقرار و اعتراف خوانده در دادگاه نباشد.
3. حکمی که مستند به رأی یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتباً رأی آنان را قاطع دعوی قرار داده باشند، نباشد.
4. ‌طرفین دعوی (خواهان و خوانده) کتباً حق تجدیدنظرخواهی خود را ساقط (از بین بردن) نکرده باشند.
5. حکم در مورد متفرعات (فرعیات) دعوی، در صورتی که حکم در مورد اصل دعوی قابل تجدیدنظر باشد.

آرای قابل تجدیدنظر در امور کیفری

1. اعدام
2. حدود، قصاص نفس و اطراف
3. دیه، بیش از خمس (یک‌پنجم) دیه کامل
4. ضبط و مصادره اموال
5. در صورتی که حداکثر مجازات قانونی جرم بیش از شش ماه حبس یا شلاق و بیش از یک میلیون ریال جزای نقدی باشد.

تجدیدنظر آرای دادگاه مدنی خاص

1. آرای مربوط به ازدواج، طلاق (جدایی) و فسخ نکاح و مهر
2. آرا در مورد نسب (خویشاوندی) و وصیت و وصایت (وصیت)و وقف و ثلث (یک‌سوم اموال) و حبس و تولیت (سرپرستی).
3. حکم در مورد حجر (منع کردن کسی از تصرف در اموال خویش به دستور قاضی به دلیل دیوانگی یا سن کم و..) و رفع حجر.

قرارهای قابل تجدیدنظر

قرارهای زیر در صورتی که حکم در مورد اصل دعوی قابل تجدیدنظر باشد، قابلیت تجدیدنظرخواهی دارد:

1. قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شود.
2. قرار رد دعوی یا عدم استماع (نپذیرفتن) دعوی
3. قرار سقوط دعوی
4. قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوی (خواهان و خوانده)

* نکته: احکامی که در مرحله تجدید نظر صادر می‌شود (‌به جز در مورد رأی اصراری) قابل تجدیدنظر مجدد نمی‌باشد.